Yöremizin müzik aleti Kemençe

Konu: Yöremizin müzik aleti Kemençe Ptsi Nis. 07, 2008 6:18 pm

Kemençe Farsça kökenli bileşik bir kelimedir. Aynı dildeki "keman" küçültme eki olan "çe" kelimesinin bir araya gelmesi ile oluşmuş olup "yayla çalınan küçük saz" anlamını taşır. Kemençe kelimesi bugün Türkiye dışında İran, Ermenistan, Yunanistan, Gürcistan, Azerbaycan gibi pek çok ülkede kullanılmaktadır.Karadeniz kemençesi Doğu Karadeniz Bölgesi dışında Yunanistan ve diğer ülkelere göç etmiş olan Karadeniz kökenli mübadil Rumlar tarafından da halen yaşatılmaktadır.Ayrıca Trabzon ve çevresinden göç eden Ermenilerinde bu sazı kullandıkları bilinmektedir.Kemence çalınırken, sol elle sapından havada tutulur: aynı elin parmaklarıyla tellere basılarak istenen sesler bulunur. Bir tel üstünde melodi çalınırken yay bu telin yanındaki telke de sürülür.Rize kemencesinin boyu 50-60 cm dir.

Baş, boyun ve gövde kısımlarından oluşur.

Baş: 9 cm. En üst bölümdür. Bir kalp şeklini andırır. Üzerinde üç teli akort edecek burgular vardır. Burgulara halk dilinde kulak denilir. Tellerin geçtiği yerede tel yeri denir.

Boyun-Sap : Çevresi 9-10 cm'dir. Üst kısmında el yeri vardır.

Gövde- Tekne : Üst sapla birleştiği yerde genişlik 5-6 cmdir, alt kısma doğru genişler.En geniş yer 8 cm olur.Teknenin yan taraflarında ikişerden dört delik olup sesin çıkmasını temin eder. Teller kapak denilen kısmın üzerinden geçer. Tellerin üzerinden geçtiği deliklere kaşlar denir. İki kaş arasında tellerin düzgün biçimde durmasını sağlayan eşek adlı bir parça vardır.

Teller : Kemençede üç tel bulunur. Zil, sağır ve bağırsaktan yapılan bom.

Kurbağa : Tellerin sicimle bağlandığı bölüme kurbağa veya akrep denir.

Yay / Sayta : Kalemden biraz kalınca yuvarlak yahut dört köşe olup kemence tellerine sürülerek ses çıkmasını sağlar. Uç kısımlarına hayvan kılları istenilen sayıda bağlanır. Genellikle iyi ses çıkarması için reçine sürülür.

Yapımı: Kurutulmuş erik veya dut ağacından yapılır. Yapılacak büyüklükteki ağaç kesilip pizma haline getirilir. Dış kasnağın şekli çizildikten sonra oyulur. Etraf şekillendikten sonra iç kısımlar özel aletlerle oyulur.Çevre kalınlığı 0.5 cm'dir. En son rotuştan sonra zımpara çekilir. Kapak tahtası çamdan hazırlanır. İyice inceltildikten sonra köprü yeri işaretlenir. Her iki yanına 1, 1,5 cm ara ile ince delikler açılarak orta kısmına yakın ince bir direk yerleştirilir. Üzerine kapak konarak yapıştırılır Etrafı cilalanır. Tel bağlama yeri, köprü, ve germe tıpaları konarak üç tel takılır. akortu yapılarak hazır hale getirilir.

Kemençe kelimesi bugün Türkiye dışında İran, Ermenistan, Yunanistan, Gürcüstan, Azerbaycan gibi pek çok ülkede kullanılmaktadır. Kemençe, biri Osmanlı müziğinde, diğeri Doğu Karadeniz halk müziğinde kullanılan iki ayrı yaylı çalgının ortak adıdır. Bunlardan ilki için yirminci yüzyılın ortalarına kadar kullanılan "armudî kemençe", "fasıl kemençesi" gibi adlar, artık yerini "klasik kemençe" adına bırakmıştır. Bir halk çalgısı olan ikincisi ise, "Karadeniz kemençesi" olarak anılır.

Doğu Karadeniz müziğinin vazgeçilmez sazlarından biri olan bu enstrüman uzun yıllar, “notasız çalınıyor” gibi yanlış sözler nedeniyle ilkel bir sazmışçasına hep geri planda kalmış ve müzik otoriteleri tarafından fazlaca ciddiye alınmamıştır. Fakat dünyanın neresinde olursa olsun kültüründen vazgeçmeyen Karadeniz insanı, kemençesinden de vazgeçmemiş ve onu bugünlere taşımıştır. Karadeniz kemençesinin şekil ve çalınış tarzı bakımından benzeri bulunmamaktadır. 18. yüzyıl sonlarına kadar Türk müziğinin tek yaylı sazı olan kemençenin yerini, önce viola damore (sinekemanı), sonra da violino (keman) aldı. Ama Karadeniz kemençesi horonlar sayesinde günümüze kadar gelebildi..

Karadeniz kemençesi bir ağaç parçasından yontularak ve oyularak yapılır. Ama biçimi bütünüyle farklıdır. Karadeniz kemençesinin standart ölçülerinden söz etmek güçtür. Ama günümüzde, uzmanların ve profesyonel yorumcuların kullandığı kemençeler genellikle 56 santim uzunluğundadır. Kemençenin gövdesi genellikle erik veya ardıç ağacından yapılır. Köknar veya ladinden yapılan göğüs oldukça incedir. Tellerin basıncına dayanabilmesi için göğüs bölümüne kubbe şeklinde form verilir. Burgular oldukça küçüktür. Teller tuşa çok yakındır. Karadeniz kemençesinde üç tel bulunur. Kemençenin en ince teli “zil teli”, çalış tarzından dolayı orta tel “sağır tel” ve üçüncü tel ise “bam teli” olarak anılmaktadır. Karadeniz kemençesi, tellerin üzerine parmak uçlarıyla basılarak çalınır. Seslendiren kemençeyi ayakta ise sol eliyle tutarak, oturuyor ise dizlerinin arasına dayayarak çalar.

Misafir

paylaşım için sğl serkan

Konu: Geri: Yöremizin müzik aleti Kemençe Ptsi Nis. 21, 2008 11:02 am

paylaşım için tşk... kşke çalmasını da bilsem yhaaa

Konu: Geri: Yöremizin müzik aleti Kemençe Cuma Nis. 25, 2008 10:57 pm

çalarsın leyla ama kuru kuruya calabılsen deme ugras caba goster aziimleysen yaparsın.. Smile

Konu: Geri: Yöremizin müzik aleti Kemençe Ptsi Mayıs 12, 2008 4:18 pm

yha ol değilde de istesem yaparım öğreten yok ki ah bi olsa dayıoma o kadar yalwardım ula etmi baaa yardım di baaa sen çalış D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:

Konu: Geri: Yöremizin müzik aleti Kemençe Salı Mayıs 13, 2008 11:09 am

ii Dii Saa DA Wuh

Konu: Geri: Yöremizin müzik aleti Kemençe Cuma Ağus. 29, 2008 4:16 pm

uyuz kendi kendime nasıl öğrenim Very Happy

:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D:D